Trong cuộc sống có rất nhiều các vấn đề, hoàn cảnh sự kiện khiến con người lâm vào trạng thái khủng hoảng và nếu không biết cách xử lý sẽ dẫn đến nhiều hậu quả to lớn không thể lường trước được. Khi được đưa vào trung tâm những đối tượng của chúng ta đều bị buộc phải xét nghiệm HIV, và thông thường không trước thì sau chúng ta cũng sẽ phải thông báo cho họ về tình trạng bệnh tật của họ. Như chúng ta đã biết, HIV là một loại virus gây suy giảm hệ thống miễn dịch của con người từ đó dẫn đến tử vong. Vẫn biết là con người ai rồi cuối cùng cũng sẽ phải chết nhưng với một cái chết được báo trước thì ngay cả những người cực kỳ can đảm và vững vàng cũng sẽ rất dễ lâm vào trạng thái khủng hoảng. Ở đây chúng ta hiểu khủng hoảng là một trạng thái sốc tinh thần do một sự kiện hoặc một chuỗi những sự kiện bất thường gây ra những ảnh hưởng tiêu cực trầm trọng tới cá nhân. Trong tình trạng này cá nhân cảm thấy mất cân bằng, căng thẳng và giảm sút các hoạt động chức năng vốn có.
Với cách hiểu trên thì chúng ta có thể nhận thấy rằng hầu hết những người được báo là có HIV dương tính thì họ sẽ ngay lập tức rơi vào trạng thái khủng hoảng. Tinh thần của họ sẽ bị suy giảm trầm trọng, các cảm xúc và trạng thái tình cảm rất nhiều khả năng trở nên tiêu cực. Nếu chúng ta không có kỹ năng xử lý trong những tình huống này thì sẽ rất dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc không chỉ cho bản thân đối tượng mà còn cho cả những người xung quanh.
Do đó, với tư cách là một cán bộ làm việc tại trung tâm xã hội thì rất cần thiết cho chúng ta phải hiểu rõ trạng thái diễn tiến tâm lý của họ trong hoàn cảnh này từ đó đưa ra được những cách xử lý thích hợp nhằm giảm thiểu tối đa những hậu quả đáng tiếc có thể xẩy ra.
Trong giới hạn của tham luận này, tôi xin được nêu ra các giai đoạn khủng hoảng, những cảm xúc mà họ thường bộc lộ trong những giai đoạn này từ đó đưa ra các bước cho việc xử lý khủng hoảng với người nhiễm HIV
Các giai đoạn của tình trạng khủng hoảng
- Giai đoạn trước khủng hoảng
Trước khi bị khủng hoảng mặc dù các đối tượng của chúng ta đều là những người đang gặp vấn đề nhưng thông thường thì họ vẫn ở trong trạng thái tâm lý thăng bằng, các chức năng hoạt động bình thường.
- Giai đoạn bắt đầu bị tác động của khủng hoảng (Khi chúng ta thông báo họ có HIV dương tính)
Đối tượng của chúng ta ở giai đoạn này có thể bị:
+ Căng thẳng và bị sốc mạnh:
Ai cũng biết rằng HIV là căn bệnh thế kỷ không có thuốc chữa. Họ thường cho rằng người có HIV là đã mang một án tử hình. Chắc chắn rằng trạng thái tâm lý của họ sẽ không còn giữ được thăng bằng như trước mà họ sẽ bị sốc mạnh.
+ Cố gắng sử dụng các phương án đối phó để giải quyết vấn đề
Sau khi bị sốc mạnh thì họ sẽ đưa ra hàng loạt các phương án để đối phó với vấn đề mà họ đang gặp phải. Thông thường cách đối phó của họ là phủ nhận lại kết quả xét nghiệm của chúng ta. Cho rằng đó là kết quả sai và cần phải xét nghiệm lại.
+ Sự căng thẳng sẽ tăng lên nếu mọi cách thức giải quyết đều thất bại
Khi họ tự đưa ra các phương án đối phó có nghĩa là họ tự tạo ra một cái “phao cứu sinh”, “một niềm hy vọng” nhỏ nhoi để bấu víu vào và nếu như họ biết được rằng các thông tin và hình thức xét nghiệm là chính xác thì cũng đồng nghĩa với việc niềm hy vọng nhỏ nhoi nhất của họ cũng đã không còn và họ sẽ rơi vào trạng thái tâm lý cực kỳ tồi tệ – Đây là tiền đề cho những phản ứng và hành động tiêu cực của họ sau này nếu họ không có được sự can thiệp cần thiết.
- Giai đoạn bối rối, quẫn trí
Cá nhân có thể trải qua những cảm giác:
+ Căng thẳng trầm trọng – Họ sẽ gần như không còn một ý niệm nào trong đầu. Tất cả đang trở nên vô nghĩa và tương lai của họ chỉ là một mầu đen vì họ cho rằng họ đang sắp sửa chết.
+ Cảm giác bất lực – Họ cho rằng họ là người vô dụng trên thế gian này vì một khi đã mắc bệnh này thì sẽ không sống được bao lâu nữa.
+ Cảm giác tức giận và buồn - Tức giận: khi có sự không đồng ý, bực bội với những người xung quanh như người thân trong gia đình, đồng nghiệp, bạn bè hoặc tức giận ngay cả với bản thân mình.
- Giai đoạn thử nghiệm các ứng phó
Đối tượng bị nhiễm HIV trong giai đoạn này có thể hành động như sau:
+ Tìm ra một phương án đối phó phù hợp, tích cực.
- Các phương án được đưa ra ở đây có thể là tìm kiếm các thông tin qua sách báo, gia đình, bạn bè để tìm ra cách chữa bệnh.
- Đi đến bệnh viện, trạm xá để có những phương pháp điều trị thích hợp.
Sẽ có rất nhiều các phương án được đưa ra để thử nghiệm trong giai đoạn này
+ Hoặc có phương án đối phó tiêu cực, không phù hợp. Lúc này cá nhân có thể phải trải qua sự căng thẳng tột độ, có thể tăng thêm bối rối và dẫn đến sự quẫn trí có thể có hại cho bản thân và người khác (Trả thù đời) hoặc có những trường hợp đối tượng của chúng ta đã tấn công ngay cả vào những người chăm sóc cho họ ví dụ như hắt chậu nước mà có chứa các dịch trong người họ vào nhân viên, cán bộ phục vụ và đã có trường hợp cán bộ của chúng ta đã bị lây HIV qua đường giác mạc. Do đó chúng ta cũng phải hết sức cẩn thận và phải nhận biết được trạng thái của xúc của đối tượng để có được các biện pháp phòng tránh thích hợp.
- Giai đoạn xử lý khủng hoảng
Với sự giúp đỡ của nhân viên xã hội, đối tượng có thể làm một số việc sau:
+ Khám phá những phương án thích ứng hơn.
+ Trấn tĩnh và lấy lại sự tự chủ, thăng bằng.
+ Lấy lại mức độ hoạt động trước khủng hoảng hoặc cao hơn.
Các kỹ năng và phương pháp cụ thể nhằm xử lý khủng hoảng cho người nhiễm HIV sẽ được trình bày cụ thể trong phần dưới đây.
Kỹ năng can thiệp xử lý tình trạng khủng hoảng
Can thiệp khủng hoảng là hoạt động của các nhân viên xã hội để giúp đối tượng( cá nhân, nhóm) vượt qua tình trạng khủng hoảng.
Can thiệp khủng hoảng thường có giới hạn thời gian và vào lúc đối tượng đang trong tình trạng cảm thấy tuyệt vọng. Khi đang trong tình trạng khủng hoảng, cá nhân có thể phản ứng một cách tích cực hoặc tiêu cực. Vì thế, cá nhân đó cần có sự trợ giúp tức thời.
- Cách giúp đỡ đối tượng trong tình trạng bị sốc và lo lắng, sợ hãi
+ Trong trường hợp bị đe doạ, giúp đối tượng chuyển đến môi trường an toàn hơn.
+ Trấn an đối tượng, động viên họ thấy được sự có mặt của nhân viên xã hội nhằm để giúp đỡ họ. Để cho đối tượng cảm thấy rằng không phải vì họ mắc bệnh là tất cả mọi người đều xa lánh, ghét bỏ họ mà vẫn còn có chúng ta là người luôn ở cạnh và giúp đỡ họ khi cần thiết.
+ Nói chuyện với đối tượng: Đây là cách thể hiện tốt nhất với đối tượng. Họ sẽ có cảm giác an toàn và giảm được căng thẳng khi có người ở bên chia sẻ tâm sự những cảm xúc của họ. Điều quan trọng nhất trong lúc này là chúng ta phải thể hiện cho họ thấy sự chân thành qua ngôn ngữ và cử chỉ giao tiếp. Họ phải được cảm thấy là đang được chia sẻ, lắng nghe một cách đồng cảm chứ không phải là sự cố gắng nói chuyện, lắng nghe một cách giả tạo hay là vì sự thương hại.
+ Tiếp cận gần gũi đối với đối tượng nếu thấy thích hợp: Trong trường hợp những người bị nhiễm HIV thì trong thời gian đầu họ thường sẽ cần một khoảng thời gian ngắn một mình để suy ngẫm. Người cán bộ ở đây phải hết sức nhạy cảm, lựa chọn thời gian hợp lý để tiếp cận thể hiện sự đồng cảm gần gũi với họ.
+ Hướng dẫn họ trực tiếp làm những việc cụ thể và trả lời các câu hỏi của nhân viên xẫ hội: Trong quá trình chúng ta tiếp cận, nói chuyện và để trấn an đối tượng thì chúng ta luôn phải sẵn sàng cung cấp thông tin qua việc trả lời hàng trăm câu hỏi của đối tượng (đó cũng là nguyện nhân chính gây ra sự căng thẳng, mất thăng bằng về tâm lý của đối tượng). Các câu hỏi đó sẽ tập trung vào những kiến thức về HIV/AIDS và sự lo lắng của họ về thái độ của gia đình, cộng đồng nếu mọi người biết họ bị nhiễm HIV/AIDS. Vì vậy, hết sức quan trọng là người cán bộ phải có một kiến thức tổng hợp chuyên sâu về căn bệnh này từ đó giải đáp được những thắc mắc và sẽ trấn an được đối tượng. Hướng họ đi theo những suy nghĩ tích cực thay bằng những hành động tiêu cực có thể xẩy ra.
- Cách giúp đỡ đối tượng khi họ phủ nhận tình huống
+ Cứ để đối tượng phủ nhận mặc dù không đồng tình với họ: Điều quan trọng ở đây là chúng ta sẽ phải biết chấp nhận đối tượng. Họ sẽ đưa ra hàng trăm lý do nhằm phủ nhận lại việc họ nhiễm HIV. Trong trường hợp này chúng ta phải nhận thức được trạng thái cảm xúc của họ. Chúng ta sẽ tạm chấp nhận những quan điểm của họ để sau này sẽ dần dần phân tích để đối tượng của chúng ta tự hiểu ra vấn đề. Nếu gạt phăng ngay ý kiến của họ thì đối tượng sẽ cảm thấy không được tôn trọng và sẽ càng cảm thấy chán chường, tức giận hơn và sẽ rất dễ dẫn đến những hành động tiêu cực (Ví dụ khi đối tượng phủ nhận kết quả xét nghiệm là sai, chúng ta không nên nói “ Làm sao mà sai được, chúng tôi đã xét nghiệm bằng 3 phương pháp rất đảm bảo tính khoa học. Anh/chị chắc chắn bị nhiễm rồi, điều đó không phải bàn cãi gì nữa”.
+ Nhắc lại các chi tiết cụ thể của vấn đề một cách nhẹ nhàng và thận trọng
Đối tượng đang trong trạng thái cảm xúc bị khủng hoảng nặng nề do đó rất không cần thiết phải cứ nhận mạnh hay xoáy vào vấn đề nhiễm HIV của đối tượng. Chúng ta nên đề cập đến vấn đề đó một cách nhẹ nhàng, tế nhị và phải thể hiện được sự đồng cảm của chúng ta để đối tượng nhận ra được vấn đề của họ.
+ Nhắc lại nhiều lần những thông tin cụ thể: Đó chính là những điểm mấu chốt, tích cực của vấn đề như là HIV không dễ lây qua các con đường giao tiếp bình thường; Người nhiễm HIV sẽ vẫn còn sống và sinh hoạt bình thường trong 1 khoảng thời gian dài nữa; Sự kỳ thị phân biệt đối xử người nhiễm HIV ở cộng đồng đã được giảm đi đáng kể…
+ Không nên hứa những điều không thực tế, điều không có thể: Không nên trấn an họ bằng cách đưa ra những lời hứa hoặc hy vọng huyễn hoặc như “có thể ở đâu đó đã có được thuốc chữa được hoàn toàn bệnh HIV.”
+ Nên tỏ sự đồng cảm: Đây là một kỹ năng cần được sử dụng trong suốt quá trình làm việc với đối tượng. Điều lưu ý là chúng ta phải thể hiện được sự đồng cảm, thấu hiểu thực sự trong quá trình làm việc với họ chứ không phải là sự thương hại dành cho đối tượng.
- Cách giúp đối tượng khi họ đang tức giận:
Nên nhớ là phản ứng này của họ không phải là với nhân viên xã hội mà họ đang tức giận và phản ứng vô ý thức. Vì vậy nhân viên xã hội cần:
+ Để họ có cơ hội trong một khoảng thời gian nhất định bộc lộ những xúc cảm của họ ngay cả khi những cảm xúc đó là rất mạnh mẽ.
+ Tỏ ra tự tin, nói với đối tượng là mình hiểu họ và biết họ đang tức giận, nhưng sự giúp đỡ của nhân viên xã hội sẽ có tác dụng tích cực.
+ Không nên tranh cãi với đối tượng trong khi họ đang khủng hoảng.
- Cách giúp đối tượng trong lúc họ đau khổ
+ Lắng nghe tích cực: Nghĩa là chúng ta không chỉ lắng nghe một cách thụ động mà luôn phải đưa ra những thông tin phản hồi nhằm chia sẻ với đối tượng.
+ Trấn an đối tượng.
+ Tránh không phán xét.
+ Tạo điều kiện cho đối tượng bộc lộ tình cảm.
+ Nói với đối tượng rằng việc bộc lộ tình cảm buồn là rất bình thường.
+ Tỏ ra đồng cảm, lo lắng và nâng đỡ tinh thần.
(ThS Nguyễn Thị Hải, ĐH Lao động Xã hội)
Với cách hiểu trên thì chúng ta có thể nhận thấy rằng hầu hết những người được báo là có HIV dương tính thì họ sẽ ngay lập tức rơi vào trạng thái khủng hoảng. Tinh thần của họ sẽ bị suy giảm trầm trọng, các cảm xúc và trạng thái tình cảm rất nhiều khả năng trở nên tiêu cực. Nếu chúng ta không có kỹ năng xử lý trong những tình huống này thì sẽ rất dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc không chỉ cho bản thân đối tượng mà còn cho cả những người xung quanh.
Do đó, với tư cách là một cán bộ làm việc tại trung tâm xã hội thì rất cần thiết cho chúng ta phải hiểu rõ trạng thái diễn tiến tâm lý của họ trong hoàn cảnh này từ đó đưa ra được những cách xử lý thích hợp nhằm giảm thiểu tối đa những hậu quả đáng tiếc có thể xẩy ra.
Trong giới hạn của tham luận này, tôi xin được nêu ra các giai đoạn khủng hoảng, những cảm xúc mà họ thường bộc lộ trong những giai đoạn này từ đó đưa ra các bước cho việc xử lý khủng hoảng với người nhiễm HIV
Các giai đoạn của tình trạng khủng hoảng
- Giai đoạn trước khủng hoảng
Trước khi bị khủng hoảng mặc dù các đối tượng của chúng ta đều là những người đang gặp vấn đề nhưng thông thường thì họ vẫn ở trong trạng thái tâm lý thăng bằng, các chức năng hoạt động bình thường.
- Giai đoạn bắt đầu bị tác động của khủng hoảng (Khi chúng ta thông báo họ có HIV dương tính)
Đối tượng của chúng ta ở giai đoạn này có thể bị:
+ Căng thẳng và bị sốc mạnh:
Ai cũng biết rằng HIV là căn bệnh thế kỷ không có thuốc chữa. Họ thường cho rằng người có HIV là đã mang một án tử hình. Chắc chắn rằng trạng thái tâm lý của họ sẽ không còn giữ được thăng bằng như trước mà họ sẽ bị sốc mạnh.
+ Cố gắng sử dụng các phương án đối phó để giải quyết vấn đề
Sau khi bị sốc mạnh thì họ sẽ đưa ra hàng loạt các phương án để đối phó với vấn đề mà họ đang gặp phải. Thông thường cách đối phó của họ là phủ nhận lại kết quả xét nghiệm của chúng ta. Cho rằng đó là kết quả sai và cần phải xét nghiệm lại.
+ Sự căng thẳng sẽ tăng lên nếu mọi cách thức giải quyết đều thất bại
Khi họ tự đưa ra các phương án đối phó có nghĩa là họ tự tạo ra một cái “phao cứu sinh”, “một niềm hy vọng” nhỏ nhoi để bấu víu vào và nếu như họ biết được rằng các thông tin và hình thức xét nghiệm là chính xác thì cũng đồng nghĩa với việc niềm hy vọng nhỏ nhoi nhất của họ cũng đã không còn và họ sẽ rơi vào trạng thái tâm lý cực kỳ tồi tệ – Đây là tiền đề cho những phản ứng và hành động tiêu cực của họ sau này nếu họ không có được sự can thiệp cần thiết.
- Giai đoạn bối rối, quẫn trí
Cá nhân có thể trải qua những cảm giác:
+ Căng thẳng trầm trọng – Họ sẽ gần như không còn một ý niệm nào trong đầu. Tất cả đang trở nên vô nghĩa và tương lai của họ chỉ là một mầu đen vì họ cho rằng họ đang sắp sửa chết.
+ Cảm giác bất lực – Họ cho rằng họ là người vô dụng trên thế gian này vì một khi đã mắc bệnh này thì sẽ không sống được bao lâu nữa.
+ Cảm giác tức giận và buồn - Tức giận: khi có sự không đồng ý, bực bội với những người xung quanh như người thân trong gia đình, đồng nghiệp, bạn bè hoặc tức giận ngay cả với bản thân mình.
- Giai đoạn thử nghiệm các ứng phó
Đối tượng bị nhiễm HIV trong giai đoạn này có thể hành động như sau:
+ Tìm ra một phương án đối phó phù hợp, tích cực.
- Các phương án được đưa ra ở đây có thể là tìm kiếm các thông tin qua sách báo, gia đình, bạn bè để tìm ra cách chữa bệnh.
- Đi đến bệnh viện, trạm xá để có những phương pháp điều trị thích hợp.
Sẽ có rất nhiều các phương án được đưa ra để thử nghiệm trong giai đoạn này
+ Hoặc có phương án đối phó tiêu cực, không phù hợp. Lúc này cá nhân có thể phải trải qua sự căng thẳng tột độ, có thể tăng thêm bối rối và dẫn đến sự quẫn trí có thể có hại cho bản thân và người khác (Trả thù đời) hoặc có những trường hợp đối tượng của chúng ta đã tấn công ngay cả vào những người chăm sóc cho họ ví dụ như hắt chậu nước mà có chứa các dịch trong người họ vào nhân viên, cán bộ phục vụ và đã có trường hợp cán bộ của chúng ta đã bị lây HIV qua đường giác mạc. Do đó chúng ta cũng phải hết sức cẩn thận và phải nhận biết được trạng thái của xúc của đối tượng để có được các biện pháp phòng tránh thích hợp.
- Giai đoạn xử lý khủng hoảng
Với sự giúp đỡ của nhân viên xã hội, đối tượng có thể làm một số việc sau:
+ Khám phá những phương án thích ứng hơn.
+ Trấn tĩnh và lấy lại sự tự chủ, thăng bằng.
+ Lấy lại mức độ hoạt động trước khủng hoảng hoặc cao hơn.
Các kỹ năng và phương pháp cụ thể nhằm xử lý khủng hoảng cho người nhiễm HIV sẽ được trình bày cụ thể trong phần dưới đây.
Kỹ năng can thiệp xử lý tình trạng khủng hoảng
Can thiệp khủng hoảng là hoạt động của các nhân viên xã hội để giúp đối tượng( cá nhân, nhóm) vượt qua tình trạng khủng hoảng.
Can thiệp khủng hoảng thường có giới hạn thời gian và vào lúc đối tượng đang trong tình trạng cảm thấy tuyệt vọng. Khi đang trong tình trạng khủng hoảng, cá nhân có thể phản ứng một cách tích cực hoặc tiêu cực. Vì thế, cá nhân đó cần có sự trợ giúp tức thời.
- Cách giúp đỡ đối tượng trong tình trạng bị sốc và lo lắng, sợ hãi
+ Trong trường hợp bị đe doạ, giúp đối tượng chuyển đến môi trường an toàn hơn.
+ Trấn an đối tượng, động viên họ thấy được sự có mặt của nhân viên xã hội nhằm để giúp đỡ họ. Để cho đối tượng cảm thấy rằng không phải vì họ mắc bệnh là tất cả mọi người đều xa lánh, ghét bỏ họ mà vẫn còn có chúng ta là người luôn ở cạnh và giúp đỡ họ khi cần thiết.
+ Nói chuyện với đối tượng: Đây là cách thể hiện tốt nhất với đối tượng. Họ sẽ có cảm giác an toàn và giảm được căng thẳng khi có người ở bên chia sẻ tâm sự những cảm xúc của họ. Điều quan trọng nhất trong lúc này là chúng ta phải thể hiện cho họ thấy sự chân thành qua ngôn ngữ và cử chỉ giao tiếp. Họ phải được cảm thấy là đang được chia sẻ, lắng nghe một cách đồng cảm chứ không phải là sự cố gắng nói chuyện, lắng nghe một cách giả tạo hay là vì sự thương hại.
+ Tiếp cận gần gũi đối với đối tượng nếu thấy thích hợp: Trong trường hợp những người bị nhiễm HIV thì trong thời gian đầu họ thường sẽ cần một khoảng thời gian ngắn một mình để suy ngẫm. Người cán bộ ở đây phải hết sức nhạy cảm, lựa chọn thời gian hợp lý để tiếp cận thể hiện sự đồng cảm gần gũi với họ.
+ Hướng dẫn họ trực tiếp làm những việc cụ thể và trả lời các câu hỏi của nhân viên xẫ hội: Trong quá trình chúng ta tiếp cận, nói chuyện và để trấn an đối tượng thì chúng ta luôn phải sẵn sàng cung cấp thông tin qua việc trả lời hàng trăm câu hỏi của đối tượng (đó cũng là nguyện nhân chính gây ra sự căng thẳng, mất thăng bằng về tâm lý của đối tượng). Các câu hỏi đó sẽ tập trung vào những kiến thức về HIV/AIDS và sự lo lắng của họ về thái độ của gia đình, cộng đồng nếu mọi người biết họ bị nhiễm HIV/AIDS. Vì vậy, hết sức quan trọng là người cán bộ phải có một kiến thức tổng hợp chuyên sâu về căn bệnh này từ đó giải đáp được những thắc mắc và sẽ trấn an được đối tượng. Hướng họ đi theo những suy nghĩ tích cực thay bằng những hành động tiêu cực có thể xẩy ra.
- Cách giúp đỡ đối tượng khi họ phủ nhận tình huống
+ Cứ để đối tượng phủ nhận mặc dù không đồng tình với họ: Điều quan trọng ở đây là chúng ta sẽ phải biết chấp nhận đối tượng. Họ sẽ đưa ra hàng trăm lý do nhằm phủ nhận lại việc họ nhiễm HIV. Trong trường hợp này chúng ta phải nhận thức được trạng thái cảm xúc của họ. Chúng ta sẽ tạm chấp nhận những quan điểm của họ để sau này sẽ dần dần phân tích để đối tượng của chúng ta tự hiểu ra vấn đề. Nếu gạt phăng ngay ý kiến của họ thì đối tượng sẽ cảm thấy không được tôn trọng và sẽ càng cảm thấy chán chường, tức giận hơn và sẽ rất dễ dẫn đến những hành động tiêu cực (Ví dụ khi đối tượng phủ nhận kết quả xét nghiệm là sai, chúng ta không nên nói “ Làm sao mà sai được, chúng tôi đã xét nghiệm bằng 3 phương pháp rất đảm bảo tính khoa học. Anh/chị chắc chắn bị nhiễm rồi, điều đó không phải bàn cãi gì nữa”.
+ Nhắc lại các chi tiết cụ thể của vấn đề một cách nhẹ nhàng và thận trọng
Đối tượng đang trong trạng thái cảm xúc bị khủng hoảng nặng nề do đó rất không cần thiết phải cứ nhận mạnh hay xoáy vào vấn đề nhiễm HIV của đối tượng. Chúng ta nên đề cập đến vấn đề đó một cách nhẹ nhàng, tế nhị và phải thể hiện được sự đồng cảm của chúng ta để đối tượng nhận ra được vấn đề của họ.
+ Nhắc lại nhiều lần những thông tin cụ thể: Đó chính là những điểm mấu chốt, tích cực của vấn đề như là HIV không dễ lây qua các con đường giao tiếp bình thường; Người nhiễm HIV sẽ vẫn còn sống và sinh hoạt bình thường trong 1 khoảng thời gian dài nữa; Sự kỳ thị phân biệt đối xử người nhiễm HIV ở cộng đồng đã được giảm đi đáng kể…
+ Không nên hứa những điều không thực tế, điều không có thể: Không nên trấn an họ bằng cách đưa ra những lời hứa hoặc hy vọng huyễn hoặc như “có thể ở đâu đó đã có được thuốc chữa được hoàn toàn bệnh HIV.”
+ Nên tỏ sự đồng cảm: Đây là một kỹ năng cần được sử dụng trong suốt quá trình làm việc với đối tượng. Điều lưu ý là chúng ta phải thể hiện được sự đồng cảm, thấu hiểu thực sự trong quá trình làm việc với họ chứ không phải là sự thương hại dành cho đối tượng.
- Cách giúp đối tượng khi họ đang tức giận:
Nên nhớ là phản ứng này của họ không phải là với nhân viên xã hội mà họ đang tức giận và phản ứng vô ý thức. Vì vậy nhân viên xã hội cần:
+ Để họ có cơ hội trong một khoảng thời gian nhất định bộc lộ những xúc cảm của họ ngay cả khi những cảm xúc đó là rất mạnh mẽ.
+ Tỏ ra tự tin, nói với đối tượng là mình hiểu họ và biết họ đang tức giận, nhưng sự giúp đỡ của nhân viên xã hội sẽ có tác dụng tích cực.
+ Không nên tranh cãi với đối tượng trong khi họ đang khủng hoảng.
- Cách giúp đối tượng trong lúc họ đau khổ
+ Lắng nghe tích cực: Nghĩa là chúng ta không chỉ lắng nghe một cách thụ động mà luôn phải đưa ra những thông tin phản hồi nhằm chia sẻ với đối tượng.
+ Trấn an đối tượng.
+ Tránh không phán xét.
+ Tạo điều kiện cho đối tượng bộc lộ tình cảm.
+ Nói với đối tượng rằng việc bộc lộ tình cảm buồn là rất bình thường.
+ Tỏ ra đồng cảm, lo lắng và nâng đỡ tinh thần.
(ThS Nguyễn Thị Hải, ĐH Lao động Xã hội)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét