Kinh nghiệm phát triển công tác xã hội và một số mô hình chăm sóc trẻ em tại úc

Kinh nghiệm phát triển công tác xã hội và một số mô hình chăm sóc trẻ em tại úc
Khác với nhiều nước trên thế giới, hoạt động chính của phúc lợi xã hội ở úc được thực hiện chủ yếu ở cấp bang và chính quyền địa phương. ở cấp bang và lãnh thổ, công tác gia đình và trẻ em bao gồm dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục và dịch vụ nhà ở đồng thời cung cấp dịch vụ cho người tàn tật, người già cần giúp đỡ. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đóng vai trò chủ yếu trong cung cấp dịch vụ nhà ở, và có thể cung cấp một số dịch vụ cho người tàn tật và người già.

Chính quyền liên bang ở úc có 2 chức năng chính về phúc lợi xã hội. Thứ nhất là xây dựng chính sách toàn quốc và hỗ trợ ngân sách cho một số các hoạt động thông qua các bang và lãnh thổ. Ví dụ, một số dịch vụ giáo dục và y tế được chính quyền liên bang hỗ trợ kinh phí, mặc dù các dịch vụ này vẫn chủ yếu được các bang, hoặc các tổ chức phi chính phủ thực hiện. Ngoài ra, chính quyền liên bang cung cấp các dịch vụ trực tiếp thông qua cơ quan gọi là Centrelink, gồm hỗ trợ thu nhập và thanh toán bảo hiểm xã hội, và hỗ trợ thêm các hoạt động đào tạo việc làm và tái hoà nhập.
Về công tác xã hội: Cán bộ làm công tác xã hội được tuyển dụng theo từng cấp của chính quyền. Số lượng cán bộ xã hội lớn nhất là từ các cơ quan phúc lợi xã hội của bang và lãnh thổ, chủ yếu phục vụ cho công tác trẻ em, gia đình, dịch vụ y tế và nhà ở. ở cấp chính quyền địa phương, cán bộ xã hội cơ sở tham gia các hoạt động phát triển cộng đồng và dịch vụ cho người tàn tật và người già. Cơ quan chính quyền liên bang Centrelink cũng tuyển dụng cán bộ lao động xã hội để tư vấn cho người sử dụng dịch vụ – những người nghèo đang gặp khó khăn về việc làm và những người yêu cầu hỗ trợ cho các vấn đề này. Cán bộ làm công tác xã hội cấp liên bang chiếm thiểu số, và chỉ làm việc trong lĩnh vực xây dựng chính sách và nghiên cứu. Ngoài ra, công tác xã hội ở úc còn được các tổ chức phi chính phủ thực hiện với số lượng cán bộ khá đông và hoạt động gắn với cấp chính quyền cơ sở nhiều hơn.


Về bảo vệ trẻ em: ở úc, chính quyền bang và lãnh thổ chịu trách nhiệm về công tác bảo vệ trẻ em thông qua 8 hệ thống riêng biệt (ở 6 bang và 2 lãnh thổ). Giữa các hệ thống có sự khác nhau, ví dụ như hệ thống báo cáo bắt buộc, tổ chức thực hiện pháp luật về bảo vệ, chăm sóc trẻ em. Vấn đề quản lý Nhà nước về bảo vệ trẻ em được giao cho Vụ dịch vụ con người hoặc các vụ khác tuỳ thuộc vào cơ cấu tổ chức chính quyền bang và lãnh thổ. Chính quyền liên bang úc đang xây dựng một Khung quốc gia về Bảo vệ trẻ em để đảm bảo sự đồng bộ thống nhất trong 8 hệ thống. Dự kiến khung quốc gia này sẽ hoàn thành vào cuối năm nay.
Để hiểu rõ hơn về, hệ thống công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em ở úc, có thể nghiên cứu rõ hơn về một số lĩnh vực hoạt động cụ thể ở một số bang và các cơ sở cung cấp, chăm sóc, cơ sở nghiên cứu sau:
Hệ thống Dịch vụ con người của Bang Victoria: Bang Victory có 5 triệu dân, trong đó 4 triệu sống ở Melbourne và 1 triệu sống ở vùng nông thôn. Bang Victoria có 160 nhóm dân tộc. Chính quyền liên bang chịu trách nhiệm về thuế thu nhập, quốc phòng, quy định kinh doanh, công tác đối ngoại, ngoại thương.
Vụ dịch vụ con người ở bang Victoria chịu trách nhiệm chính về công tác y tế, nhà ở, người tàn tật, bảo vệ trẻ em, sức khỏe tâm thần, thuốc men và đồ uống có cồn. Vụ này có một phòng quản lý về Trẻ em, Thanh niên và Gia đình với 2 nhiệm vụ chính là: dịch vụ trẻ em và gia đình; công bằng cho trẻ em.
Công tác bảo vệ trẻ em và dịch vụ gia đình ở Victoria đã tuyển dụng khoảng 30 ngàn nhân viên; trong đó 11 ngàn nhân viên bảo vệ trẻ em, 8 ngàn nhân viên làm việc trong các công tác hỗ trợ gia đình, 1 ngàn nhân viên làm việc trong khu chăm sóc và nuôi dưỡng. Ngân sách sử dụng là 300 triệu đôla/năm; trong đó 100 ngàn chi cho bảo vệ trẻ em; 60 triệu cho dịch vụ gia đình và số còn lại cho dịch vụ chăm sóc ngoài xã hội. Trong tổng số 300 triệu nói trên thì có tới 200 triệu được sử dụng thông qua các tổ chức NGOs. Hệ thống này bao gồm dịch vụ do chính phủ và phi chính phủ cung cấp. Khu vực công cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, khu vực phi chính phủ cung cấp dịch vụ gia đình và chăm sóc ngoài xã hội. Trung bình mỗi ngày có 5.500 trẻ em nhận được chăm sóc bên từ bên ngoài gia đình của mình. Mỗi bang có luật pháp riêng về bảo vệ trẻ em của mình song không được thấp kém hơn quy định chung của luật quốc gia.
Chi tiêu ngân sách của bang là khoảng 3 tỷ đô la, trong đó 1 tỷ là cho dịch vụ con người, 1 tỷ cho giáo dục và 1 tỷ cho các hoạt động khác bao gồm dịch vụ an ninh. Mỗi bang hoạt động tự chủ, và có thể có luật bảo vệ trẻ em riêng. ở cấp liên bang hiện đang xây dựng khung quốc gia để đảm bảo tính đồng nhất của các chính sách.
Cán bộ xã hội của bang được giao thực hiện 5 chức năng chính: Nhận báo cáo; Điều tra; Chuẩn bị tài liệu để gửi cho toà án; Có mặt tại toà án và Giám sát việc thực hiện của bản tuyên án. Ngoài ra còn có 5 cán bộ chuyên trách bắt buộc chịu trách nhiệm báo cáo về lạm dụng thân thể và tình dục đối với các đối tượng đặc thù là y tá, giáo viên, hiệu trưởng, bác sỹ, và công an.
Hiện, có 4 hình thức chăm sóc lựa chọn: chăm sóc họ hàng/gia đình nhiều thế hệ, nhận nuôi, chăm sóc tại nhà (một nhóm gia đình nhỏ khoảng 4 trẻ em) trong cộng đồng, chăm sóc lâu dài có sự giám sát của người bảo hộ pháp lý. Trẻ em được chăm sóc theo hình thức lựa chọn này cho đến khi đủ 18 tuổi.
Chương trình Barry Street: Đâu là chương trình dành cho trẻ em, thanh thiếu niên và gia đình – những người có nhu cầu và gặp nhiều khó khăn nhất. Họ phải chịu đựng cảnh khốn cùng và ảnh hưởng nguy hại do sống trong môi trường gia đình có bạo lực, bị bỏ mặc, lạm dụng thuốc kích thích, bệnh thần kinh, và đói nghèo nên không có tuổi thơ hạnh phúc.


Chương trình này có mục đích giúp trẻ em và thanh thiếu niên phục hồi lại từ những tổn thương do bạo lực và sự bỏ mặc, hỗ trợ các gia đình và những người chăm sóc xây dựng kế hoạch và chăm sóc trẻ em, thanh thiếu niên với các dịch vụ bao gồm: Chương trình cộng đồng: tập trung và những năm đầu, bao gồm tài chính và tăng cường năng lực cho cộng đồng nông thôn; Dịch vụ cho đối tượng tàn tật: các chương trình cho thanh thiếu niên bị thiểu năng trí tuệ và hành vi; Giáo dục: xây dựng trường học độc lập và một loạt các chương trình mở rộng về giáo dục cho trẻ em và thanh thiếu niên bị đuổi khỏi trường hoặc bỏ học; Dịch vụ gia đình: dịch vụ gia đình giúp bố mẹ quản lý con tốt hơn và hỗ trợ giải quyết các vấn đề nảy sinh giữa con cái và bố mẹ; cung cấp dịch vụ toàn diện cho các gia đình phải chịu cảnh bạo lực; Chăm sóc nuôi dưỡng cho trẻ em và thanh thiếu niên để khôi phục lại do tổn thương về bạo lực gia đình, lạm dụng trẻ em và bị bỏ mặc; Chăm sóc tại nhà: là liệu pháp cuối cùng cho đối tượng thanh thiếu niên phải chịu tổn thương thời thơ ấu và các em không thể được quản lý bởi các dịch vụ khác; Dịch vụ trị liệu để giúp đỡ trẻ em và thanh thiếu niên khôi phục lại do bị tổn thương trong gia đình bạo lực, lạm dụng trẻ em và bị bỏ mặc; Dịch vụ Thanh thiếu niên bao gồm tư vấn, cung cấp kỹ năng cuộc sống, tâm sự chia sẻ, các chương trình nhà ở và việc làm.
Quỹ trẻ thơ úc: Quỹ trẻ thơ úc là một tổ chức từ thiện độc lập hoạt động theo nhiều hình thức để ngăn ngừa lạm dụng trẻ em và giảm nguy hại gây ra cho trẻ em, gia đình và cộng đồng. Tổ chức này được thành lập cách đây 20 năm. Khi bắt đầu tổ chức chỉ có 2 nhân viên, hiện tại đã có 40 nhân viên. Các dịch vụ cung cấp bao gồm: Tư vấn: chuyên gia tư vấn dịch vụ cho trẻ em và thanh thiếu niên bị lạm dụng và gia đình của trẻ; Tuyên truyền cho trẻ em: tuyên truyền các dịch vụ bảo vệ và hỗ trợ cho trẻ em và thanh thiếu niên; Giáo dục: cung cấp giáo dục cộng đồng và chuyên nghiệp, các chương trình tư vấn và phỏng vấn. Các chương trình này nhằm cải thiện sự hưởng ứng cho trẻ em và thanh thiếu niên – những người đã trải qua hoặc có nguy cơ lạm dụng, bạo lực gia đình và bị bỏ mặc; Các chương trình phòng chống lạm dụng trẻ em: tổ chức thực hiện các chương trình phòng chống lạm dụng trẻ em ở cấp quốc gia để tìm kiếm giải pháp nhằm giảm phạm vi ảnh hưởng của lạm dụng trẻ em và nâng cao nhận thức về việc làm thế nào để ngăn chặn trước khi hiện tượng xảy ra; Cha mẹ hỗ trợ và thương yêu: tổ chức các cuộc họp giáo dục về kiến thức làm cha mẹ và cung cấp các nguồn tài liệu cho cha mẹ để nuôi nấng con hạnh phúc và tự tin; Nghiên cứu: cùng phối hợp với trường đại học Monash thành lập Trung tâm nghiên cứu về phòng chống lạm dụng trẻ em quốc gia. Quỹ này nhận 50% kinh phí từ chính phủ và 50% từ các chương trình hợp tác; Dịch vụ chăm sóc nuôi dưỡng trị liệu: Trung tâm tư vấn trực thuộc Quỹ cung cấp dịch vụ tư vấn và trị liệu cho trẻ em bị lạm dụng. Trung tâm có 8 tư vấn viên và mỗi năm cung cấp dịch vụ cho khoảng 400 em. Các sáng kiến tư vấn bao gồm: trị liệu gia đình, nhóm cùng chăm sóc, nhóm trị liệu nghệ thuật, trị liệu nhóm hỗ trợ động vật và dự án nghệ thuật./.
Ths. Nguyễn Văn Hồi ( tổng hợp từ đoàn công tác liên ngành)
From Molisa